In de geboortestad van Jheronimus Bosch staat in augustus en september een wonderbaarlijke bouwwerk. In deze 23 meter hoge toren kan een spectaculaire tocht worden afgelegd in een gangenstelsel vol magische momenten. De kunstinstallatie heet WOLK en is een theatrale ontdekkingstocht van wat je bent naar wie je bent. Lucas De Man, regisseur, creator en tv-presentator, vertelt over zijn laatste project als stadskunstenaar van ’s-Hertogenbosch.
Hoe ben je tot project WOLK gekomen?
“In de aanloop van het grote Bosch500 jaar werd ik gevraagd of ik een project kon bedenken dat in het programma van de culturele manifestatie zou passen. Aangezien ik me tijdens mijn studie in deze kunstenaar had verdiept en fan ben van zijn beeldtaal, aarzelde ik geen moment om hiervoor iets te maken.
In 2013 ben ik samen met mijn mentor Matthijs Rümke – destijds artistiek leider van Het Zuidelijk Toneel – plannen gaan maken. Toen we Pascal Leboucq als ontwerper vroegen, leek er een onverslaanbaar team te zijn geboren. Helaas werd Matthijs kort daarna ziek. Het weerhield hem niet om te blijven lezen, inspireren en mee te denken aan het grote internationale project dat de titel In Search of Europe kreeg. We wilden op reis door Europa om de tijd van nu beter te be-grijpen. Op zoek naar wat wij kunnen doen om de samenleving te veranderen.”
Bosch als inspiratiebron
“De inspiratie voor de reis was de tijd van Jeroen Bosch. Ik wilde graag beginnen in het verleden, zo rond de 16e eeuw, verder te gaan naar het heden en ons te richten op mogelijke toekomsten. De kennis over de 16e eeuw kwam van Matthijs. Hij las het werk van Erasmus, More, Copernicus, Machiavelli en zond vanaf zijn ziekbed mij en Pascal lange samenvattingen toe.”
De reis door Europa
In 2015 ben ik zonder Matthijs op reis vertrokken. Samen met een journalist en camerateam reisde ik in 30 dagen langs 17 steden in 8 landen. Uit deze reis is een drieluik van projecten ontstaan: de voorstelling De Man door Europa, de documentaire In Search of Europe, meeting modern visionaries
en het Bossche stadsproject WOLK. Matthijs bleef betrokken bij mijn tocht tot aan zijn dood een paar weken na de première van De Man door Europa. De première van de documentaire en de Tegenlicht aflevering voor de VPRO heeft Matthijs helaas niet meer gezien.
Project WOLK
“Nu mogen Pascal en ik het derde en laatste deel maken, kunstinstallatie WOLK. Inspiratie hiervoor is ‘het op tocht gaan’, zoals we dat in Vlaanderen zeggen. Het op tocht gaan van de mens op zoek naar antwoorden waarbij de tocht belangrijker is dan het einddoel. Ook voor dit project heeft Matthijs zijn inspiratie gedeeld. Hij wees ons op De Toverberg van Thomas Mann dat hij het belangrijkste boek van de 20ste eeuw vond. Een Bildungsroman over de tocht van een jonge man gevangen in het grote dilemma van onze tijd, de strijd tussen humanisme en nihilisme.
Pascal en ik besloten om een tocht te bouwen voor de bezoeker die individueel onze ‘berg’ bewandelt. De bezoeker, jij dus, wandelt naar boven tot je in WOLK komt en daar mag je even helemaal zijn. Wij noemen dat een tocht van WAT je bent, naar WIE je bent.”
Wat wil je bereiken met WOLK?
“We willen een hele mooie en zelden geziene ervaring aan de bezoeker geven. Een waar alle zintuigen geprikkeld worden tijdens jouw beklimming van de berg vol met beelden, tekst, muziek en paar bijzondere effecten. We willen mensen ook een beetje troost en steun te geven in deze verwarrende tijden. We hopen dat als je uit WOLK komt je je iets meer verbonden voelt met jezelf en de wereld.”
Waarom heb je voor WOLK een crowdsource-platform ontwikkeld?
‘WOLK is meer dan ‘alleen’ een kunstinstallatie, het is een stadsproject. Met dit crowdsource-platform willen wij de spectaculaire tocht cadeau doen aan de stad. In het bijzonder aan mensen die veel doen voor het samen-leven in de stad en aan mensen die anders niet zo snel naar kunst en cultuur kunnen gaan. Via het platform betrekken we op voorhand meer mensen en bereiken we een breder publiek. Het idee is simpel, via projectwolk.nl kunnen bedrijven en particulieren toegangskaarten voor WOLK kopen voor sociaal-maatschappelijke organisaties. Deze organisaties hebben zich aangemeld en delen de gedoneerde kaarten uit aan bijzondere mensen in hun achterban. En deze mensen geven weer iets terug aan de stad.’
Tekst: Claire van Nunen | Fotografie: Niek Geneuglijk
Lees het artikel in 073 Magazine:
